Lazer bakım programları, lazer kesim tezgahı seçiminde önemli bir etkendir. Mazak'ın lazer bakım ekibinden Ian Goodwin, bakım ve denetim sürecinin önemini vurguluyor ve CO2 ile fiber lazer kesim tezgahlarının bakımı arasındaki farkları belirtiyor.
Fiber lazerlerin yaygınlığının artması, üç temel kritere bağlıdır. Seçim sırasında genellikle ilk iki etkene odaklanılır; bu etkenlerden birincisi başta elektrik maliyetleri olmak üzere işletim maliyetleri, ikincisi ise ince bir levha üzerinde çalışırken yaklaşık 5-6 kat daha hızlı kesim süresi sağlayan verimliliği artırma potansiyelidir.
Üçüncü temel etken olan bakım da en az diğerleri kadar önemlidir; özellikle lazer kullanıcılarının, kesin verileri değerlendirmeye başlamasıyla birlikte bu etken daha da önemli hale gelmiştir.
CO2 lazer ve fiber lazer bakımı arasındaki maliyet farkını anlamak için öncelikle bakım sürecine nelerin dahil olduğunu anlamamız gerekir.
Basitçe anlatmak gerekirse CO2 lazere bakım yapmak, kapsamlı ve karmaşık bir iştir, tek bir bakım işleminde bir servis mühendisinin en fazla üç gün boyunca sahada olması gerekir.
Bunun nedeni, her biri dört ila altı optik sistemle donatılan CO2 lazer tezgahının, çok daha karmaşık bir tezgah olmasıdır. Lazer işleminin yapısı nedeniyle zaman içinde, optik sistemlere tutunan kirletici maddeler oluşabilir ve bu maddeler temizlik işleminin de bakım sürecinin bir parçası haline getirilmesini gerektirebilir.
CO2 tezgahlarda, temizlenmesi gereken hem dış hem de iç ayna sistemi bulunur. Örneğin Mazak'ın OPTIPLEX 2,5 kW tezgahı, altı dış ve dört iç optik sisteme sahipken OPTIPLEX 4 kW altı dış ve altı iç optik sisteme sahiptir.
Bir başka önemli husus ise lazer bakım işlemi sırasında dengesi bozulan aynanın hedef göstergesi ile yeniden hizalanması gerekliliğidir. Her ayna, sırayla hizalanmalıdır, teknik deneyim gerektiren bu işlem çok uzun sürebilir. Rezonatördeki güç kayıpları, her aynanın hizasının yeniden kontrol edilmesini ve hizalı olmayan aynanın belirlenip tekrar hizalanmasını gerektirir.
Ayrıca servis mühendisi, ışın gücünü kontrol etmek için bir güç probu kullanır ve geri besleme gerilimlerini de kontrol eder.
Aynalar ve başlık kontrol edilip yeniden hizalandıktan sonra CO2 lazerin yağı kontrol edilmeli ve boşaltılmalıdır. Bu işlem, hem turbo hem de vakum pompasında gerçekleştirilir. Ayrıca kontaminasyonun en aza indirilmesi için filtrasyon sistemi ve basınçlı hava sistemi de temizlenmelidir.
Lazer bakımı için eski tezgahların, her 12 ayda veya her 2000 çalışma saatinde bir bakım görmesini tavsiye ediyoruz. Yeni CO2 tezgahları ise yaklaşık 4000 çalışma saatinden oluşan daha uzun bir lazer bakım programıyla çalıştırılabilir.
Ancak şunu unutmayın: Lazer bakım programları hazırlanırken vardiya sisteminin göz önünde bulundurulması gerekir. 7/24 kullanılan bir lazer kesim tezgahı için bakımların arasındaki süre daha kısa olmalıdır ve bu durum, hem bakım maliyetlerine hem de lazerlerin planlı arıza sürelerine yansıtılmalıdır.
Fiber lazer tezgahlarının lazer bakımı ise CO2 lazerlere kıyasla daha kolay ve hızlı bir süreçtir. Fiber lazerde, bakım gerektiren parça sayısı az olduğu için harcanan süre ve maliyet düşer.
Örneğin bir fiber lazerde vakum pompası, turbo fan ve temizlenmesi gereken diğer iç optik sistemler bulunmaz. Hatta genellikle tek gerekli bakım işlemi filtrelerin değiştirilmesidir.
Dolayısıyla fiber lazerlerin bakımı ve denetimi için gereken süre, önemli ölçüde azalır; CO2 tezgahlarında 2-3 gün süren bu işlem, fiber lazerde yaklaşık 1,5 saatte tamamlanır.
Üstelik bu hesaplamaya, tezgahın planlı arıza süresinin azalma olasılığı dahil edilmemiştir. Bakım için yalnızca 1,5 saat durdurulan bir tezgah, çalışmama süresi 2-3 gün olan bir tezgaha göre kesinlikle daha verimlidir.
Yine bu tezgahlarda da lazer kullanıcıları, bakım aralıklarını vardiya sistemlerine göre ayarlamalıdır, uzun çalışma saatlerine sahip tezgahların bakım aralıkları buna göre düzenlenmelidir.
Sonuç olarak lazer kullanıcılarına, yalnızca ilk satın alma fiyatını değil, lazer bakım maliyetlerini ve tezgahın planlı arıza sürelerini de içeren toplam kullanım ömrü maliyetini değerlendirmelerini tavsiye ederim.